Stambuł

Turyści zazwyczaj zaczynają zwiedzać miasto od dzielnicy Sultanahmet, leżącej w samym sercu Starego Miasta. Tu, niemal obok siebie znajduje się: Pałac Topkapi, Aya Sofya (Hagia Sofia, Kościół Mądrości Bożej), Sultan Ahmet Camii (Błękitny Meczet) i Yerebatan Sarayi (Cysterna Bazyliki). Zwiedzanie Pałacu Topkapi może zając cały dzień, jeśli chcemy dokładnie obejrzeć Skarbiec, Salę Świętych Relikwii i Harem. W pobliżu znajduje się Błękitny Meczet, Hipodrom i Arkeoloji Müzesi (Muzeum Archeologiczne).

Niektórzy cały dzień spędzają również na Kapali Carsi (Wielkim Bazarze), znajdującym sie w Beyazit, obok Uniwersytetu Stambulskiego. To jeden z najbardziej niezwykłych bazarów na świecie, jeden z najstarszych i największych.

Kościół Zbawiciela na Chorze

Na północny zachód od Sultanahmet znajduje się Kariye Camii (Kościół Zbawiciela na Chorze), z niezwykłymi bizantyjskimi mozaikami, a w pobliżu również bizantyjskie mury miejskie. Nieco dalej, w Besiktas znajdziemy zupełne przeciwieństwo starych, pięknych zabytków Stambułu – Pałac Dolmabahce – niesamowity przykład XIX-wiecznego kiczu. W pałacu jest ponad 280 pokoi, 40 sal i sześć hamamów. Pałac i otaczające go ogrody są otwarte dla zwiedzających.

Warto wybrać się na wycieczkę statkiem po Bosforze, aby zobaczyć inne oblicze Stambułu: dzielnice nad Zatoką i wspaniałe rezydencje z wejściami od nabrzeża. Jest to również okazja na podziwianie imponującej panoramy Stambułu z licznymi meczetami i coraz większą liczbą wieżowców. Warto odwiedzić wyspy położone niedaleko Stambułu – oferują one niepowtarzalny klimat przypominający francuskie czy włoskie wybrzeże.

Dobrym pomysłem może okazać się zakup Karnetu do Muzeów Stambulskich. Ważny jest przez trzy kolejne dni, kosztuje 72 liry i pozwala na wstęp do Pałacu Topkapi i Haremu, Aya Sofi, Muzeum Archeologicznego, Kościoła na Chorze oraz Muzeum Sztuki Tureckiej i Islamskiej. Oszczędzimy w ten sposób może nie dużą ilość pieniędzy, ale z pewnością czas, ponieważ posiadacze karnetu nie muszą stać w kolejkach.

Pałac Topkapi

Budowę tego ogromnego, królewskiego pałacu zlecił Mehmed II, w niedługim czasie po zajęciu miasta. Pałac Topkapi powstał na miejscu starego bizantyjskiego Pałacu i składa się z kilku pawilonów na czterech dziedzińcach. Od momentu ukończenia w 1478 roku, przez prawie 400 lat, Topkapi był główną rezydencją sułtanów osmańskich. Pałac został otwarty dla zwiedzających w 1924 roku.

Na szczególną uwagę zasługuje piękna kolekcja chińskiej porcelany, strojów, pamiątek religijnych i niezwykłych miniatur – zarówno perskich, jak i tureckich. We wnętrzach Pałacu możemy zwiedzać sale tronowe, jadalnie, sypialnie, meczety, akademiki, biblioteki i stajnie.

Najciekawszą częścią pałacu, do którego należy kupić oddzielny bilet jest harem, labirynt pokoi, w których mieszkało 400 żon i konkubin sułtana. W Czwartym Dziedzińcu znajduje się ogród tulipanowy, marmurowy basen i sala przeznaczona do obrzezania. W Skarbcu możemy podziwiać bogatą kolekcję osmańskiej biżuterii.

Aya Sofya

Aya Sofia, znana również jako Hagia Sofia, jest ogromną świątynią i jednym z architektonicznych cudów świata. Jej kopuła była największą kamienną kopułą na świecie aż do XV wieku, kiedy wybudowano Duomo we Florencji. Budowę świątyni zlecił bizantyjski cesarz, Justynian, w 537 roku. W 1453, po podboju osmańskim, ta niesamowita budowla została zamieniona na meczet i służyła muzułmanom aż do roku 1931. W 1935 roku została przekształcona w muzeum. Dziś można w niej podziwiać wspaniałe, odrestaurowane bizantyjskie mozaiki.

Yerebatan Sarayi

Cysterna Bazyliki, w języku tureckim znana jako “podziemny pałac”, jest ogromnym podziemnym zbiornikiem, który dostarczał wodę do Wielkiego Pałacu Bizantyjskiego, a później do Pałacu Topkapi. Dach cysterny wspiera ok. 300 kolumn, wysokich na ponad 8 m. Warto przyjrzeć się dwóm kolumnom, opartym na cokołach w kształcie głów Meduz, pochodzącym z innych struktur. Wewnątrz cysterny czasem odbywają się koncerty.

Sultanahmet Camii

Sultanahmet Camii, znany jako Błękitny Meczet, jest jednym z najsłynniejszych i najpiękniejszych meczetów na świecie. Nazwa Błękitny Meczet pochodzi od niebieskich płytek z Izniku, którymi wyłożone są ściany. Zbudowany został na polecenie sułtana Ahmeda I i zaprojektowany przez cesarskiego architekta, Mehmeda Agę. Meczet zdobi sześć minaretów – a nie twa lub cztery, jak większość meczetów – co było przedmiotem dużych kontrowersji, ponieważ upatrywano się w projekcie konkurencji dla najważniejszego meczetu w świecie muzułmańskim – meczetu Haram w Mekce. Meczet można zwiedzać w czasie, w którym nie odprawiane są modlitwy.

Najważniejszym miejscem na zakupy w Stambule są oczywiście słynne bazary, zwłaszcza ogromny Kapali Carsi, czyli Wielki Bazar. W labiryncie pasaży znajduje się ponad 4000 sklepów, gdzie znajdziemy niemal wszystko.

Obok Wielkiego Bazaru znajduje się Sahaflar Carsisi, zwany bazarem z antykwariatami, będący niegdyś prawdziwym rajem dla poszukiwaczy białych kruków, ale dziś można tu kupić głównie podręczniki akademickie i przewodniki.

Misir Carsisi, znany również jako Bazar z przyprawami lub Bazar Egipski, w dzielnicy Eminönü, mieści się w pięknej budowli z kopułą z 1660 roku. Mimo, że turystyczne pamiątki są coraz powszechniejszym towarem, nadal można tu kupić zioła, przyprawy – w tym szafran – różne rodzaje herbat oraz irański kawior.

Robiąc zakupy w Stambule z pewnością natkniemy się na sprzedawców antyków i słynnych dywanów. W wielu miejscach można również kupić biżuterię, rękodzieło, ceramikę, wyroby ze szkła i galanterię skórzaną.

W Stambule znajdziemy szeroki wybór restauracji, z daniami ze wszystkich zakątków Turcji.

Najlepszą dzielnicą, jeśli chodzi o restauracje, jest Beyoglu, zwłaszcza obszar pomiędzy Tunelem pod Bosforem a placem Taksim. Znajdziecie tu różne rodzaje lokali – od restauracji na dachach budynków, po zatłoczone bary ze stolikami na chodnikach.

Na każdym kroku są bary z kebabami i jadłodajnie, zwane lokanta, serwujące popularne potrawy lokalne, takie jak kofte (grillowane pulpety jagnięce) i pide (przypominające pizzę ciasto z różnymi składnikami, takimi jak ser i mięso). Tradycyjnym przysmakiem jest lahmacun – cienkie pieczywo zapiekane z sosem pomidorowym, mięsem mielonym i cebulą.

Rybne restauracje

Dobrym wyborem z pewnością będą znakomite restauracje rybne, szczególnie te mieszczące się wzdłuż Bosforu, np. w dzielnicy Kurucesme. Równie dobre są restauracje rybne na świeżym powietrzu w dzielnicy Kumkapi na Starym Mieście. W wielu z nich można posłuchać tureckiej muzyki na żywo lub obejrzeć pokaz tańca brzucha. Nieco dalej na zachód od Kumkapi, w dzielnicy Samatya (Kocamustafapas) także powstają nowe restauracje.

Większość tureckich posiłków zaczyna się od ogromnego wyboru meze (przekąsek), z których najpopularniejsze to dolma (gołąbki z liści winogron), smażone małże, faszerowane warzywa (bakłażany i papryka) oraz borek, pasztecik z serem, mięsem, szpinakiem lub ziemniakami.

Tradycyjne desery to świeże owoce, wypieki i desery mleczne oraz, oczywiście chałwa. Najpopularniejszy alkohol to raki, mocny trunek, aromatyzowany anyżem (jeśli rozcieńczymy go wodą, nabierze mlecznego koloru).